Kiều mạch

KIỀU MẠCH – TRỊ HUYẾT ÁP CAO, XUẤT HUYẾT ĐÁY MẮT, BAN XUẤT HUYẾT

Kiều mạch hay còn được biết đến với cái tên tam giác mạch, lúc mạch đen, mạch ba góc, lộc đề thảo, ô mạch. Theo đông y, kiều mạch có tác dụng thanh nhiệt giải độc, lợi thấp, tiêu thũng, giúp sáng mắt, thính tai, tan sưng, giảm mỡ gan, giảm mỡ máu, viêm ruột cấp. Cây có tên khoa học là Fagopyrum esculentum moench, thuộc họ rau răm Polygonaceae.

Kiều mạch trị huyết áp cao, xuất huyết đáy mắt, ban xuất huyết.

MÔ TẢ:

Kiều mạch thuộc loại cây thân thảo, sống hằng năm, chiều cao từ 0,4 – 1,7m. Thân có màu xanh hoặc đỏ, hình trụ và phân ít nhánh. Lá mọc cách, mép nguyên và có phiến hình mũi giáo hoặc hình tim.

Hoa thường mọc thành chùm ở nách lá hay đầu cành. Hoa đơn tính, thường có màu đỏ phớt hồng hay màu trắng sáng. Quả bế, thường có màu xám hoặc nâu nhạt, có 3 cạnh và 2 lớp vỏ. Cây thường ra hoa vào tháng 6 – 10 và kết quả từ tháng 6 – 11. ( không copy dưới mọi hình thức).

PHÂN BỐ:

Cây phát triển mạnh ở những vùng núi cao, có khí hậu ẩm và mát khoảng 15 – 22 độ C. Ở nước ta, cây mọc ở các tỉnh Đông Bắc và Tây Bắc như Hà Giang, Lào Cai và Lạng Sơn. Ngoài ra cât còn phân bố ở Nhật Bản, Hàn Quốc và Trung Quốc.

BỘ PHẬN DÙNG:

Hạt của cây được sử dụng làm dược liệu chữa bệnh.

THU HÁI:

Hàng năm cây được thu hoạch vào 2 vụ, tháng 4 – 5 hoặc tháng 11 – 12.

CHẾ BIẾN:

Sau khi thu hái về, đem đập lấy hạt rồi phơi hoặc sây khô dùng dần.

BẢO QUẢN:

Bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ẩm mốc và mối mọt.

THÀNH PHẦN HÓA HỌC:

Theo các nhà khoa học thì trong lá có chứa1,78% rutosid, ở hoa 0,71% rutosid và ở thân 0,09% rutosid. Rễ chứa oxymethyl anthraquinon, bột quả chứa 10-11% protein, 2% đường khử và 65% tinh bột. Ngoài ra thân, cành và lá của cây có chứa nhiều tannin, rutin và fagopyrin.

TÍNH VỊ:

Theo đông y, kiều mạch có vị chát, hơi the, tính bình và hạt hơi có độc.

CÔNG DỤNG:

Có tác dụng chữa đầy bụng, ỉa chảy, mụn nhọt, nhiễm trùng. Trị phụ nữ ra khí hư, ra mồ hôi trộm, đau dạ dày, ruột nhiệt, chữa tả lị. Trị huyết áp cao, xuất huyết đáy mắt, ban xuất huyết. Giúp thanh nhiệt, giải độc, bồi bổ sức khỏe, sáng mắt, thính tai.

Kiều mạch giúp thanh nhiệt, giải độc, bồi bổ sức khỏe, sáng mắt, thính tai.

MỘT SỐ BÀI THUỐC:

Chữa đầy bụng, ỉa chảy, mụn nhọt, nhiễm trùng:

Dùng kiều mạch với lượng vừa đủ, đem đi sao vàng, xay thành bột. Mỗi lần dùng 10 – 15g, mỗi ngày uống 2 lần với nước đun sôi còn ấm.

Chữa suy nhược cơ thể và ra mồ hôi trộm:

Dùng 500g bột kiều mạch, đường đỏ (đường mía), sau đó cho nước vừa đủ. Đem nhào trộn làm thành bánh, rồi nướng chín hàng ngày.

Chữa huyết áp cao, xuất huyết đáy mắt và ban xuất huyết:

Dùng 100g lá kiều mạch tươi, 4 cái ngó sen, đem sắc uống trong ngày.

Giúp thanh nhiệt, giải độc và bồi bổ sức khỏe:

Lấy 200g mực ống, hạt kiều mạch, hành tây, nấm rơm mỗi vị 50g. Đem mực đi sơ chế rồi ướp cùng gia vị. Hành tây và nấm rơm rửa sạch rồi cắt hạt lựu. Lấy hạt kiều mạch hấp chín, trộn với hành tây và nấm, rồi thêm gia vị vào. Sau đó đem hỗn hợp bỏ vào mực rồi mang đi hấp trong 5 phút.

Chữa khí hư ở phụ nữ:

Bài 1: Lấy bột kiều mạch và lòng trắng trứng gà, đem trộn rồi hấp chín ăn khi nóng.

Bài 2: Đem kiều mạch đi sao vàng, rồi tán thành bột. Mỗi lần lấy 8 – 12g uống với nước sôi để nguội, mỗi ngày dùng khoảng 3 lần.

Thay sữa rửa mặt:

Dùng một ít bột kiều mạch, trộn với 1 ít nước tạo thành hỗn hợp sền sệt như cháo. Sau đó làm ướt mặt rồi dùng hỗn hợp này massage trong vòng 30 giây. Sau đó rửa sạch lại với nước, dùng khăn lông mềm thấp khô nước.