Tùng tiết

TÙNG TIẾT – CHỮA TÉ NGÃ SƯNG ĐAU, ĐAU KHỚP VÀ UNG NHỌT

Tùng tiết hay còn được biết đến với cái tên đốt chồi thông, mắt chồi thông. Theo đông y, tùng tiết có tác dụng trị phong thấp, gân cốt tê nhức, dùng ngoài trị răng sâu đau. Vị thuốc có tên khoa học là Lignum Pini Nodi Tuncorisati, thuộc họ Thông (Pinaceae).

Tùng tiết điều trị gân cốt tê nhức, dùng ngoài trị răng sâu đau, tai chảy mũ

MÔ TẢ:

Tùng tiết thực chất là đốt mắt cây tùng thái lát phơi khô. Cây tùng thuộc loại gỗ to, có tán hình nón thưa, thường xanh. Có thể cao hơn 30m và có đường kính thân từ 0,6 – 0,8m. Ở cây non, thì vỏ thân nứt dọc còn cây già thì vỏ bong từng mảng.

Các cành ngắn mọc thành những cụm ở trên đầu cành. Mỗi cành ngắn mang 5 lá ở đỉnh, và dài từ 6 – 11 cm, rộng khoảng 0,6 – 0,7mm. Có mặt cắt mang hình tam giác đều và cạnh có răng cưa nhỏ.

Nón đơn tính, nón cái thành thục hình trụ, dài khoảng 5,5 – 10 cm. Có đường kính từ 2,5 – 4 cm, gồm 25 – 50 vảy, dài từ 2,5 cm, rộng 1,5 – 2,5 cm. Khi chín vảy chuyển sang màu xám đen.

Hạt màu nâu hình trứng và dài 0,8 – 1 cm. Có đường kính từ 0,4 – 0,5 cm, mang cánh dài 1,5 cm ở phía trên đĩnh. ( không copy dưới mọi hình thức).

PHÂN BỐ:

Cây có nhiều ở Đà Lạt và một số tỉnh miền Trung nước ta.

CHẾ BIẾN:

Sau khi thu hái về, đem đẽo mỏng và chú ý không mang đi phơi (vì sẽ làm mất chất dầu).

THÀNH PHẦN HÓA HỌC:

Theo các nhà khoa học thì trong tùng tiết chứa nhiều nhựa, trong đó có tinh dầu. Alpha và beta pinen.

BẢO QUẢN:

Để ở nơi khô ráo, thoáng gió và tránh nóng.

TÍNH VỊ:

Theo đông y, tùng tiết có vị đắng và có tính ấm.

CÔNG DỤNG:

Có tác dụng trị đau khớp do sang thương huyết ứ, phong thấp. Trị gân cốt tê nhức, dùng ngoài trị răng sâu đau, tai chảy mũ. Chữa té ngã sưng đau, huyết ứ, trúng phong bại liệt.

MỘT SỐ BÀI THUỐC:

Điều trị tai chảy mũ (viêm tai giữa):

Lấy 20g khô phàn, tùng tiết, hoa yên chi, mã bột, mộc hương mỗi vị 10g. Rồi đem tất cả đi tán bột, cho vào bông hoặc vải mỏng và nhét vào tai.

Khi bị trúng phong bại liệt:

Lấy 20g thục địa, 12g cẩu tích, 12g tùng tiết, 8g đỗ trọng, 8g mộc qua, 8g ngưu tất. Thêm hải phong đằng, quế chi, quy vĩ, tang chi, tần giao, tục đoạn mỗi vị 4g, rồi đem đi sắc uống.

Chữa té ngã sưng đau và huyết ứ:

Lấy 12g đương quy, 10g một dược, 10g tùng tiết, 10g bạch truật, 10g bạch chỉ, 5g nhũ hương, 4g nhục quế, 4g cam thảo. Sau đó đem đi tán bột, mỗi lần uống từ 6 – 10g, mỗi ngày dùng 3 lần với rượu.

Khi bị ung nhọt sưng đau:

Lấy 10g hoàng kỳ, 10g ngưu bàng tử, 10g mẫu lệ, 10g kim ngân hoa. Thêm 6g nhũ hương, 6g một dược, 8g tùng tiết, 8g thiên hoa phấn, 6g đại hoàng, 4g cam thảo, rồi đem đi sắc uống.

Điều trị đau khớp do sang thương huyết ứ:

Lấy 14g cốt toái, 12g đương quy, 12g bạch chỉ, 10g một dược, 10g tùng tiết, 10g bạch truật, 6g nhục quế, 4g cam thảo. Sau đó đem đi sắc hoà với ít rượu uống khoảng 2 – 3 lần.