Bạch truật

BẠCH TRUẬT – CHỮA TỲ HƯ, PHỤ NỮ CÓ THAI BỊ PHÙ VÀ TIÊU CHẢY

Bạch truật hay còn được biết đến với cái tên truật, đông truật, triết truật, ruật sơn kế, sơn khương, sơn liên. Theo đông y, bạch truật có tác dụng trị phù thũng, đầu đau, đầu váng, chảy nước mắt, tiêu đàm thủy, trục phong thủy kết thủng dưới da. Cây có tên khoa học là Atractylodes macrocephal Koidz, thuộc họ Cúc Compositae.

Bạch truật trị phong thấp ban chẩn ngứa ngáy, tỳ hư, tiêu chảy.

MÔ TẢ:

Bạch truật thuộc loại cây lâu năm, có thể cao tới 80cm. Rễ cây thường phát triển thành củ to và mẫm. Có lá mọc so le và dai, lá ở phía dưới thân có cuống dài.

Phiến lá chia làm 3 thùy rõ rệt, cắt sâu và nhìn như như lá riêng. Lá ở ngọn không chia thùy và thường có cuống ngắn. Ngoài mép phiến lá có răng cưa đều và nhọn.

Cụm hoa lớn, có hình đầu, tổng bao hình chuông. Tràng hoa hình ống phía dưới màu trắng, phía trên màu tím đỏ. Bầu nhụy được phủ lông trắng, ở đỉnh mang một chùm lông dài và mượt. Quả bế, thuôn, dẹp và thường có màu tro xám.

Thân rễ có dạng khối lồi chồng chất hoặc rễ con dạng chuỗi liền cong queo không đều. Dài khoảng 3 – 9cm, bên ngoài có màu nâu đất hoặc xám nâu. Phần trên có góc tàn của thân, còn phần dưới thì phình lớn nhiều vết nhăn dọc nối dài. Có vân rãnh chất cứng dòn và mặt cắt ngang màu vàng trắng hoặc nâu nhạt. (không copy dưới mọi hình thức).

PHÂN BỐ:

Cây thường mọc ở miền núi cao lạnh và đồng bằng thấp, nóng ở nước ta. Ngoài ra cây còn phân bố ở các tỉnh của Trung Quốc như Lợi xuyên, Bình giang, Tu thủy, Đông cố, Phúc kiến.

BỘ PHẬN DÙNG:

Thân rễ, củ được sử dụng để làm thuốc.

THU HÁI:

Người ta thường thu hái bạch truật cuối tháng 10 đến đầu tháng 11 (tiết Sương giáng đến Lập đông).

CHẾ BIẾN:

Sau khi thu hái về, lấy dao cất bỏ thân cây đem củ về chế biến. Sau đó rửa sạch phơi khô cắt bỏ rễ con.

THÀNH PHẦN HÓA HỌC:

Theo các nhà khoa học trong rễ và củ có 1,4% tinh dầu. Thành phần tinh dầu gồm: Atractylon, Atractylola, Atractylenolid I, II, III, Eudesmol và Vitamin A.

TÍNH VỊ:

Theo đông y, bạch truật có vị đắng, ngọt và có tính ôn.

CÔNG DỤNG:

Có tác dụng bổ khí, kiện tỳ, táo thấp, lợi thủy, cầm mồ hôi và an thai. Trị tim có cảm giác cứng như cái tô do ăn uống quá độ. Trị phong thấp ban chẩn ngứa ngáy, tỳ hư, tiêu chảy. Trị răng đau lâu ngày, các bệnh về gan và sản hậu bị nôn mửa.

Bạch truật trị răng đau lâu ngày, các bệnh về gan và sản hậu bị nôn mửa.

MỘT SỐ BÀI THUỐC:

Điều trị răng đau lâu ngày:

Lấy bạch truật sắc lấy nước, rồi ngậm cho đến khi khỏi thì ngưng.

Đối với phụ nữ có thai bị phù:

Lấy bạch truật, đại phúc bì, địa cốt bì, ngũ gia bì, phục linh, sinh khương bì, mỗi vị 12g. Sau đó đem tất cả đi sắc nước uống trong ngày.

Khi phụ nữ da thịt nóng vì huyết hư và trẻ nhỏ nóng hâm hấp do tỳ hư:

Dùng bạch truật, bạch phục linh, bạch thược mỗi vị 40g. Thêm 20g cam thảo, rồi đem tát cả đi tán thành bột, sắc với táo và gừng uống trong ngày.

Chữa tỳ hư và ra mồ hôi trộm:

Lấy 160g bạch truật (thái lát), dùng 40g sao với mẫu lệ, 40g sao với thạch hộc. Còn 40g sao với cám gạo miến, xong chỉ lấy truật tán bột. Mỗi ngày uống 3 lần, mỗi lần dùng khoảng 12g với nước cơm.

Đối với tỳ hư, tiêu chảy:

Lấy 12g bạch truật, 12g đảng sâm, 8g can khương, 4g cam thảo. Sau đó đem tất cả đi sắc nước uống trong ngày.

Thảo dược sinh phương chuyên cung cấp những loại thảo dược tốt nhất để chăm sóc sức khỏe cho quý khách hàng.