Đầu hồi thảo

ĐẦU HỒI THẢO – CHỮA ĐAU DẠ DÀY, VIÊM TÁ TRÀNG VÀ HUYẾT ÁP CAO CỦA PHỤ NỮ

Đầu hồi thảo hay còn được biết đến với cái tên cỏ vùi đầu, vùi sầu, vùi đầu thảo, hồi đầu thảo, thủy điền thất, bơ pĩa mến. Theo đông y, đầu hồi thảo có tác dụng bổ huyết, làm tan máu ứ, thông kinh bế và tiêu sưng viêm, nhuận tràng, lợi mật. Cây có tên khoa học là Tacca plantaginea (Hance) Drenth., thuộc họ Râu hùm – Taccaeae.

Đầu hồi thảo chữa thấp khớp, phụ nữ kinh nguyệt không đều.

MÔ TẢ:

Đầu hồi thảo cao khoảng 15 – 25cm, có thân rễ phình thành củ tròn. Hoặc hình trứng, mọc cong lên và không có thân. Lá mọc từ thân rễ, phiến lá nguyên và lượn sóng men theo cuống dài đến tận gốc. Dài khoảng 10 – 20cm, rộng từ 2 – 5cm, xanh mượt, nhẵn bóng ở mặt trên.

Cụm hoa hình tán gồm 6 – 10 hoa trên một cán mập dẹt cong dần xuống dưới, dài khoảng 10cm. Hoa màu tím có cuống và bao hoa có 6 phiến. Các phiến ngoài to và rộng hơn, có 6 nhị đính trên các thuỳ phiến bao hoa.

Bầu dưới hình nón ngược, có 1 ô, và có cánh ở gốc. Quả nang mở không đều ở đỉnh, có hạt nhỏ màu nâu và có hình thoi. Cây ra hoa vào khoảng tháng 9 – 12. ( không copy dưới mọi hình thức).

PHÂN BỐ:

Cây thường mọc hoang ở các tỉnh vùng núi thấp miền Bắc Việt Nam. Mọc nhiều ở chỗ ẩm mát, ven suối, trong rừng ở Lạng Sơn, Cao Bằng, Bắc Thái. Ngoài ra cây còn phân bố ở Trung quốc, Malaixia, Inđônêxia.

BỘ PHẬN DÙNG:

Thân rễ được sử dụng để làm thuốc.

THU HÁI:

Người ta thường thu hái thân rễ vào mùa hè và thu.

CHẾ BIẾN:

Sau khi thu hái về, đem cắt bỏ lá và rễ con. Rồi rửa sạch, phơi hoặc sấy khô đều được.

THÀNH PHẦN HÓA HỌC:

Theo các nhà khoa học thì trong rễ có chứa saponin steroid.

TÍNH VỊ:

Theo đông y, đầu hồi thảo có vị đắng, hơi the, tính bình.

CÔNG DỤNG:

Có tác dụng chữa tiêu hoá kém, đau bụng, vàng da do viêm gan siêu vi trung. Trị ỉa chảy, thần kinh suy nhược, huyết áp cao, đau dây thần kinh toạ. Chữa thấp khớp, trẻ em sốt bại liệt, phụ nữ kinh nguyệt không đều.

Chữa phụ nữ kinh ít, huyết xấu, hành kinh máu đỏ nhạt hay lởn vởn, thường đau bụng kinh và vòng kinh không đều. Chữa đau dạ dày, viêm tá tràng, ăn kém tiêu. Điều trị đại tiện phân cứng, đau tức vùng thượng vị, mỏ ác, viêm gan mạn tính.

Đầu hồi thảo chữa đau dạ dày, viêm tá tràng, ăn kém tiêu.

MỘT SỐ BÀI THUỐC:

Chữa phụ nữ kinh ít, huyết xấu, hành kinh máu đỏ nhạt hay lởn vởn, thường đau bụng kinh và vòng kinh không đều:

Lấy đầu hồi thảo, đem tán thành bột, mỗi ngày uống 10g. Dùng liên tục trong vòng 10 ngày.

Điều trị kinh bế đau bụng:

Dùng 20g bột đầu hồi thảo uống cùng 1 chén rượu. Ngoài ra có thể dùng 100g bột đầu hồi thảo ngâm với 300ml rượu 36 – 40 độ. Mỗi lần uống 20ml, ngày dùng 2 lần.

Chữa đau dạ dày, viêm tá tràng, đại tiện phân cứng, đau tức vùng thượng vị, viêm gan mạn tính:

Lấy 6 – 10g bột đầu hồi thảo, uống mỗi ngày. Chú ý kiêng dùng giấm và rượu.

Chữa bị thương sưng tấy và mụm nhọt:

Lấy củ đầu hồi thảo và cả cây tươi, rửa sạch rồi giã. Sau đó chế thêm nước hay giấm, vắt lấy nước cốt uống. Đồng thời lấy bã đắp trực tiếp vào vùng bị đau.

Chữa trị chứng huyết áp cao của phụ nữ:

Lấy 20g đầu hồi thảo, 18g hương phụ tử, sắc cùng 300ml nước. Đến cạn còn 200ml, đem chia làm 3 lần uống trong ngày.