Vọng cách

VỌNG CÁCH – GIÚP TĂNG CƯỜNG TIÊU HÓA, TĂNG NHU ĐỘNG RUỘT

Vọng cách còn được gọi với cái tên là bọng cách, cách, có tác dụng thông tiểu tiện, giúp tăng cường tiêu hóa. Làm tăng huyết áp, tăng tiết nước bọt, nở đồng tử, tăng nhu động ruột. Cây có tên khoa học là Premma integrifolia L. (Gumira littorea Rumph), thuộc họ Cỏ roi ngựa Rerbeaceae. Bên cạnh đó tên tiếng Trung của cây là 伞序臭黄荆.

Vọng cách làm tăng huyết áp tăng, tăng cường thần kinh giao cảm.

MÔ TẢ:

Vọng cách thuộc loại cây gỗ nhỏ, chiều cao trung bình từ 2 – 7m. Thân chia làm nhiều cành, đôi khi mọc ở dạng leo. Cành non có dạng 4 cạnh, toàn thân phủ lông mịn. Thỉnh thoảng trên cành lại xuất hiện gai nhỏ, nhất là ở các mấu. Các mấu này về sau sẽ nhẵn, có màu nâu đỏ, chứa rãnh và lỗ bì.

Lá mỏng, hình dáng đa dạng, khi thì hình trứng, khi thì hình trái xoan. Hay đầu lá tù hoặc hơi nhọn và phía cuống hơi tròn. Ngoài mép nguyên hoặc hơi khía tai bèo ở phía đầu. Các gân ở mặt dưới nhẵn được phủ một lớp lông mịn bên ngoài.

Hoa thường mọc thành ngù ở đầu cành, với nhiều bông nhỏ. Hoa màu trắng hay xanh lục nhạt và chứa lông nhung mịn.

Quả dạng trứng có màu đen nhạt, to bằng hạt đậu. Vỏ bên ngoài xù xì, ở phía đầu hơi hõm. Bên trong chứa 4 ngăn, mỗi ngăn gồm một hạt.

Toàn thân tỏa ra một mùi thơm dễ chịu, lá cũng thơm nhưng hơi hắc. (không copy dưới mọi hình thức).

PHÂN BỐ:

Cây hoang khắp nơi, thường thấy ở ven đồi, các bờ đầm lầy nước mặn hay nước lợ ở nước ta.

Ngoài ra loài thực vật này còn xuất hiện ở Lào, Cămpuchia, Trung Quốc, Ấn Độ, Inđônêxia, Philipin, châu Úc.

BỘ PHẬN DÙNG:

Lá, thân, rễ, vỏ đều được sử dụng để điều chế thuốc.

THU HÁI:

Toàn thân có thể thu hái quanh năm.

CHẾ BIẾN:

Sau khi hái về, đem rửa sạch phơi hoặc sao vàng dùng dần.

THÀNH PHẦN HÓA HỌC:

Nghiên cứu từ các nhà khoa học cho thấy, trong vỏ thân chứa premnin và ganiarin. Bên cạnh đó trong rễ gồm nhiều tinh dầu thơm và một chất màu vàng.

TÍNH VỊ:

Theo đông y, vọng cách có vị hơi chát và tính bình.

BẢO QUẢN:

Để trong túi kín, khô ráo, tránh mối mọt.

CÔNG DỤNG:

Có tác dụng điều trị kiết lỵ, chữa gan nhiễm mỡ, da vàng. Điều trị kém ăn, đầy bụng,chữa vàng da, thông tiểu tiện. Giúp tăng cường tiêu hóa, tăng nhu động ruột và tăng tiết nước bọt. Giúp ăn ngon miệng hơn, khí quản nở to thở tốt hơn. Làm tăng huyết áp tăng, tăng cường thần kinh giao cảm. Giúp co mạch, giảm sức cơ của tim và làm giãn nở, dãn đồng tử.

Vọng cách giúp ăn ngon miệng hơn, khí quản nở to thở tốt hơn.

MỘT SỐ BÀI THUỐC:

Điều trị kiết lỵ:

Cần chuẩn bị 30 – 40g lá vọng cách tươi, vò nát. Rồi thêm nước đun sôi để nguội, khuấy đều. Sau đó vắt lấy nước, thêm đường vừa miệng rồi uống.

Mỗi ngày người lớn dùng 1 chén khoảng 30 – 40ml, còn trẻ em thì nửa liều. Ngoài ra có thể dùng vọng cách dưới dạng khô, sắc uống.

Chữa gan nhiễm mỡ, kém ăn, đầy bụng:

Cần có lá vọng cách 30g, lá dành dành 20g, vỏ quýt 15g, đậu đen 5g. Cùng với nhân trần 20g, cỏ mần trầu 10g, râu ngô 10g.

Đem tất cả dược liệu trên đi sao vàng hạ thổ. Sau đó sắc nước uống khi ấm. Dùng trước khi ăn khoảng 30 phút, đối với bệnh nhân cấp tính thì dùng đều đặn trong 20 ngày. Còn bệnh mạn tính uống liên tục từ 1-3 tháng để bệnh khỏi triệt để.

Đối với vàng da:

Sử dụng nhân trần 30g, vọng cách 20g, chi tử 10g, vỏ đại (sao vàng) 10g. Cùng với ý dĩ 30g, thần khúc 10g, actisô 20g, cuống rơm nếp 10g. Thêm nghệ vàng 20g, mã đề 12g, mạch nha 16g cùng cam thảo nam 8g.

Sắc tất cả các vị trên cùng 500ml nước, cô đặc lại còn 150ml. Sau đó chắt ra, cho nước vào rồi sắc tiếp. Để lấy thêm 100ml, rồi trộn chung cả hai lần. Mỗi ngày chia làm nhiều lần để uống trước khi ăn, thực hiện đều từ 7 – 10 ngày.