Mùi tàu

MÙI TÀU – CHỮA HO CÓ ĐỜM, CẢM MẠO, CÚM VÀ SỐT NHẸ

Mùi tàu được biết đến là loại rau thơm quen thuộc giúp làm tăng hương vị cho món ăn. Ngoài ra ít ai biết đến loại rau này còn có tác dụng chữa bệnh. Theo đông y, mùi tàu giúp hành khí tiêu thũng, giảm đau, thông khí, giải nhiệt, giải độc, kích thích tiêu hóa, khử mùi hôi. Cây có khác là ngò gai và tên khoa học là Eryngium foetidum L, thuộc họ Hoa tán (Apiaceae).

Mùi tàu giúp kích thích sự bài tiết của thận, đồng thời hạ cholesterol trong máu.

MÔ TẢ:

Mùi tàu thuộc loại thân thảo có chiều từ 15 – 25cm. Lá hình mác thuôn dài, hai bên mép chứa nhiều răng cưa nhỏ. Phiến lá rộng dần về phía ngọn, lá ở gần thân thường có răng cưa nhiều hơn. Còn các lá ở phía trên xẻ thành 3 – 7 thùy ở phía chóp và chứa nhiều gai.

Hoa màu trắng lục, mọc từ trục thân, với hình trụ hay hình bầu dục. Quả dạng hình cầu, hơi dẹt và bên trong gồm có nhiều hạt. ( không copy dưới mọi hình thức).

PHÂN BỐ:

Cây có nguồn gốc từ châu Mỹ, thường mọc hoang dại ở các nước nhiệt đới, á nhiệt đới. Còn ở nước ta, loại rau thơm này phân bố ở khắp nơi, phổ biến ở những nơi ẩm mát vùng đồi núi. Nổi tiếng nhất là ở các vùng Nghệ Tĩnh, Lâm Đồng, Vĩnh Phúc.

BỘ PHẬN DÙNG:

Toàn cây đều được tận dụng để làm thực phẩm cũng như vị thuốc.

THU HÁI:

Mùi tàu thuộc loại rau thơm hàng năm, nên ta có thể thu hái bất kể thời điểm nào trong năm.

SƠ CHẾ:

Trong ẩm thực cây tươi thường được sử dụng trực tiếp.

Còn trong y học, sau khi thu hái về sẽ tiến hành rửa sạch. Có thể để nguyên hay cắt ngắn, rồi phơi khô trong bóng râm và dùng dần.

BẢO QUẢN:

Đối với dược liệu dạng khô, nên để trong túi kín rồi bảo quản nơi thoáng mát. Chú ý tránh ánh nắng trực tiếp, đôi khi đem ra phơi lại để tránh ẩm mốc hay mối mọt.

THÀNH PHẦN HÓA HỌC:

Nghiên cứu từ các nhà khoa học đã cho thấy trong mùi tàu có chứa tinh dầu, monoterpenoids, sesquiterpenoids. Còn có canxi, phospho, carotene, riboflavin. CÙng các vitamin a, b1, b2, c, protein, chất béo, tinh bột và saponin.

TÍNH VỊ:

Theo đông y, mùi tàu có vị the cay, hơi đắng và có tính ấm.

CÔNG DỤNG:

Công dụng của rau mùi tàu tốt cho hệ tiêu hóa, hỗ trợ chữa đầy hơi, khó tiêu. Hỗ trợ chữa trị bệnh ngoài da như mụn nhọt, mẩn ngứa hay nám. Giúp kích thích sự bài tiết của thận, đồng thời hạ cholesterol trong máu.

Chữa ho có đờm, cảm mạo, cúm và sốt nhẹ. Làm giảm cảm giác nóng rát, sưng đau mắt. Giúp kích thích quá trình trao đổi chất trong cơ thể và đem lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.

Mùi tàu làm giảm cảm giác nóng rát, sưng đau mắt.

MỘT SỐ BÀI THUỐC:

Chữa đầy hơi, bụng khó chịu:

Chuẩn bị 50g mùi tàu cùng với 3 lát gừng tươi đập dập. Sắc cùng với 500ml nước, đến cạn còn 200ml thì ngưng. Đem chắt ra làm đôi và uống 2 lần một ngày khi còn nóng. Dùng cách nhau khoảng 4 tiếng và đều đặn trong 3 ngày liên tục.

Khi bị đau bụng, tiêu chảy:

Cần có 20g lá mùi tàu, 12g sả, 12g tía tô cùng 12g gừng tươi. Đem đi rửa sạch rồi sắc nước uống hằng ngày thay cho nước lọc.

Đối với chứng đái dầm ở trẻ nhỏ:

Sử dụng 20g mùi tàu, 20g rau ngổ, 20g cỏ mần trầu, 10g cỏ sữa lá nhỏ. Sắc cùng với 500ml nước, đến cạn còn 150ml thì tắt bếp. Mỗi ngày uống 1 lần sau ăn. Dùng liên tục trong vòng 7 – 10 ngày, nếu chưa khả quan thì lặp lại liệu trình mới khoảng 1 – 2 lần nữa.

Trị mụn bọc và mụn trứng cá:

Lấy 1 thìa nước ép ngò gai cùng 1 thìa bột nghệ, trộn đều rồi bôi lên mặt trước khi ngủ. Thực biện hàng ngày sẽ giúp làn da nhanh chóng được cải thiện và sáng mịn hơn.

Chữa cảm cúm:

Cần có 40g mùi tàu, 20g ngải cứu, 20g cúc tần và 10g gừng tươi. Đầu tiên đập dập và thái nhỏ gừng. Rồi cho tất cả sắc chung với 400ml nước. Đến khi còn 100ml thì ngưng, đem chia làm 2 lần uống khi còn nóng.