Hoàng đàn

HOÀNG ĐÀN – GIÚP SÁT TRÙNG, TRỊ NÔN RA MÁU, TIÊU CHẢY

Hoàng đàn hay còn được biết đến với cái tên hoàng đàn liễu, hoàng đàn cành rũ, bách mộc, bách xoắn, ngọc am, tùng có ngấn. Theo đông y, hoàng đàn có tác dụng an thần, lương huyết, chỉ huyết, khu phong bào, sinh cơ, chỉ huyết, trị phong hàn, cảm mạo, đau dạ dày, nhức đầu. Cây có tên khoa học là Cupressus funebris Endl, thuộc họ Hoàng đàn – Cupressaceae.

Hoàng đàn trị ứ huyết, trật khớp, sưng tấy, phong tê thấp.

MÔ TẢ:

Hoàng đàn thuộc loại cây gỗ, thường xanh, cao khoảng 40m và có đường kính 90cm. Thân tròn, dáng hẹp, vỏ nứt xám dọc và có nhiều cành non. Cành non vuông có cạnh phân nhánh ở trên cùng một mặt phẳng.

Tán lá rộng, có nhiều cành, mảnh, dẹt và thường rủ xuống. Lá hình vảy nhọn, nhỏ và lưng lá có nhiều tuyến dọc. Thường mọc thành từng đôi và gần nhau áp sát vào cành.

Nón đực có hình trái xoan, thuôn dài từ 5 – 6 mm. Còn nón cái hình cầu hay hình trứng, rộng và có đường kính 1.5 – 2 cm. Thường được đính trên một cuống ngắn dài khoảng 4 mm. Vảy nón có 6 đôi mọc theo hình vòng, có 5 cạnh với những đường gờ tỏa tròn. Mỗi vảy thường chứa khoảng 6 – 8 hạt.

Hạt có cánh nhỏ, hình cầu bẹt, thường ra hoa vào tháng 4. Khi nón chín là vào tháng 5, tháng 6 năm sau. Cây thường sinh sôi phát triển mạnh vào khoảng tháng 2 – 5. ( không copy dưới mọi hình thức).

PHÂN BỐ:

Cây thường mọc trên các dãy núi đá vôi có độ cao từ 300 – 700 m. Cây phát triển mạnh ở những vùng khí hậu nhiệt đới, có độ nóng ẩm trung bình khoảng 20 – 21 độ C. Cây ưa thoát nước, thường phát triển trên các đất có màu xám vàng, phong hóa từ đá vôi.

Ở nước ta, cây thường được tìm thấy ở Cao Bằng, Tuyên Quang, Lạng Sơn. Ngoài ra, cây còn phân bổ ở phía Nam Trung Quốc, Nepal và Ấn Độ.

BỘ PHẬN DÙNG:

Cành, lá, tinh dầu, vỏ cây và rễ cây được ứng dụng làm dược liệu chữa bệnh.

THU HÁI:

Người dân thường thu hái cây quanh năm, khi cây đã phát triển lớn.

CHẾ BIẾN:

Sau khi hái về, đem cắt cả cành cây, mang thể cắt thành từng đoạn ngắn, ròi bóc vỏ. Đem vỏ cây phơi khô, lưu trữ dùng dần.

BẢO QUẢN:

Để ở nơi khô thoáng, tránh độ ẩm cao và những nơi có côn trùng, mối mọt.

THÀNH PHẦN HÓA HỌC:

Theo nghiên cứu thì trong thân gỗ và rễ có chứa 4.5 – 5.5% hàm lượng tinh dầu. Còn trong lá thì chứa khoảng 0.5 – 0.8% tinh dầu.

TÍNH VỊ:

Theo đông y, lá và cành cây có vị cay, đắng, hơi chát, tính ôn. Còn quả có vị hơi chát và có tính bình.

CÔNG DỤNG:

Có tác dụng điều trị tiêu chảy, đau bụng, đau dạ dày nôn ra máu kéo dài. Trị phong hàn, cảm mạo, đau dạ dày, nhức đầu, thổ huyết. Trị ứ huyết, trật khớp, sưng tấy, phong tê thấp. Giúp sát trùng, trị nôn ra máu, tiêu chảy, đau bụng và chữa bệnh trĩ.

Hoàng đàn giúp sát trùng, trị nôn ra máu, tiêu chảy, đau bụng và chữa bệnh trĩ.

MỘT SỐ BÀI THUỐC:

Điều trị nôn ra máu kéo dài:

Chuẩn bị 30g lá hoàng đàn, 30g sinh địa, 0.3g a giao, mang đi sắc nước uống. Ngoài ra có thể dùng 2 – 3 quả hoàng đàn, đem nghiền thành bột mịn, rồi uống cùng rượu.

Hỗ trợ điều trị tiêu chảy, đau bụng, đau dạ dày:

Lấy vỏ hoàng đàn với lượng vừa đủ, đem đi ngâm với nước trong một đêm. Rồi mang đi thái nhỏ, phơi hoặc sấy khô, rồi tán thành bột. Dùng thêm 2 phần hương phụ tử, đem tán thành bột mịn. Sau đó trộn đều hai vị lại với nhau, làm thành viên hoàn to bằng hạt ngô. Mỗi ngày uống 2 lần, mỗi lần dùng 20 viên.